خصوصیات شتران گوشتی ، شیری، سواری

 همانطور که می دانیم اغلب دامهای اهلی که آدمی از تولیدات آنها بهره مند می گردد همچون گاوها و گوسفندها، در طی سالیان دراز در اثر تغییرات فیزیولوژیک و مورفولوژیک به گونه ای تغییر یافته اند که در یکی از زمینه های تولیدی مانند شیر و یا گوشت تخصص یافته اند و شتر تنها حیوانی است که وارد این عرصه نشده است زیرا که معلومات کافی و لازم جهت تقسیم بندی وی وجود نداشته است و در این  مطالعه و بررسی مختصر سعی می شود که به دسته بندی صفات و خصوصیات مختلف شتران بپردازیم.
  شتر از دیرباز و تا روزگار ما در تمامی زمینه ها ، چه سواری و بارکشی و چه تولیدی به کار گرفته شده است. بدون آنکه هیچگونه بررسی بر روی صفات و خصوصیات این حیوان از لحاظ تولید و یا بارکشی شده باشد و چه بسا بسیاری از گونه های خوب تولید شیر و یا گوشت به علت استفاده از آنها در بارکشی و سواری و یا به سبب تغذیه و مدیریت نامناسب از بین رفته باشند و از دیگر مشکلات در این زمینه یکی این است که شتر معمولاً د رمناطق بیابانی و محروم وجود دارد و اغلب شترداران و دست اندرکاران پرورش شتر را افراد بی سواد و آموزش ندیده تشکیل می دهند که این گونه افراد هیچگونه توجهی به دسته بندی شتران و بررسی خصوصیات نژادهای گوشتی و شیری و غیره ندارند و علاوه بر آن مراکز علمی نیز کمتر به این موضوع پرداخته اند و اینها همه باعث شده است که بحث و بررسی در این زمینه به تأخیر افتاده و راههای بهبود تولید و اصلاح نژاد شتر دیرتر از سایر حیوانات مورد بررسی قرار گیرد. و در طی سالهای 1984 تا 1990 در مرکز مطالعات و بررسیهای شتر در طرابلس، لیبی، اقدام به بررسی در این زمینه شد و با اندازه گیریهای مختلف اندام شتران و مطالعه صفات و خصوصیات ظاهری ، تولیدی شتران در طی وضعیت های مختلف تغذیه و مدیریت و مقایسه آن با مطالعات و بررسیهای مشابه در کشورهای سومالی، سعودی، تونس، سودان و مراکش ، اقدام به تعیین خصوصیات نژادی شتران گردید :

الف ـ خصوصیات شتران (( بارکش، شخم زن و کاری ))
این خصوصیات عبارتند از :
1ـ سر بزرگ و گردن دراز
2ـ جثه بزرگ ، قوی و سنگین وزن و شانه ها پهن و کشیده
3ـ دست ها و پاها قوی و کشیده و کوهان مرتفع
4ـ کف پاها بزرگ و پهن
5ـ شکم توپر و ضخیم
6ـ پاها قوی و محکم
7ـ رفتار آرام
8 ـ دارای قدرت بارکشی 250 ـ 300 کیلوگرم بار برای مسافتهای طولانی
9ـ این شتران جهت حمل و نقل بار، شخم زنی، آسیاب کردن حبوبات و کشیدن آب از چاه ها مورد استفاده قرار می گیرند .

ب ـ خصوصیات شتران سواری
1ـ بدنشان مثلثی شکل و کم حجم است که معمولاً در ناحیه لگن لاغر است و محیط بدن در ناحیه کوهان 110 ـ 130 سانتیمتر است.
2ـ فاصله میان کوهان تا شانه بیشتر از فاصله کوهان تا لگن است.
3ـ پاها باریک و کشیده است که ارتفاع آنها مابین 170 ـ 190 سانتیمتر است.
4ـ کف پاهای جلوئی متوسط و یا پهن است اما کف پاهای عقبی کوچک است.
5ـ سر کوچک و گردن بلند و دراز و باریک است.
6ـ چشم ها بزرگ و ابروها بلند است.
7ـ گوش ها نوک تیز و ایستاده اند.
8 ـ پستان ها بسیار کوچک و تولید شیر شتر ماده فقط برای دیلاق ها کافی است.
9ـ عضلات پاهای عقبی و شانه بسیار قوی هستند.
10ـ دم کوتاه
11ـ کوهان نوک تیز بوده و پهن می باشد.
12ـ پینه جناغ سینه واضح و بزرگ و آشکار است.
13ـ سرعت شتران خوبست و می توانند مسافت 90 ـ 120 کیلومتر در روز را بپیمایند.

ج ـ خصوصیات شتران شیری
خصوصیات این گونه شتران عبارتند از :
1ـ شکم بزرگ و برآمده است.
2ـ بدن بزرگ که عرض آن مابین 150 ـ 170 سانتیمتر است.
3ـ گردن دراز و سر نیز کشیده است.
4ـ دنده ها بطور منظم در کنار هم قرار گرفته و فاصله بین آنها واضح است.
5ـ پاها دارای بلندی و ارتفاع متوسط بوده و کف پاها بزرگ است.
6ـ کوهان دائره ای شکل بوده و اندکی به سوی چپ متمایل است.
7ـ معمولاً لب پایینی تا حدودی به طرف پائین آویزان است.
8 ـ پستان بزرگ بوده و دارای خصوصیات زیر است :
الف ـ عمق پستان مابین 5/13 ـ 16 سم
ب ـ عرض پستان مابین 17 ـ 20 سم
ج ـ طول تیت های جلوئی در حالت خشکی 2ـ3 سم و طول تیت های عقبی در حالت خشکی 3 ـ 5/3 سانتیمتر است.
د ـ طول تیت ها در حالت شیردهی 5ـ6 سانتیمتر
هـ ـ فاصله میان تیت های جلوئی 15ـ 18 سانتیمتر و محیط تیت عقبی در حالت شیردهی 8ـ9 سانتیمتر
9ـ میزان شیردهی روزانه مابین 6ـ12 لیتر است.

د ـ خصوصیات شتران گوشتی

1ـ بدن آنها دایره ای و گرد است و عرض آن مابین 120 ـ 140 سانتیمتر است.
2ـ دنده ها منظم است و تا حدودی به هم فشرده یعنی این که مسافت و فاصله بین آنها کوچک و غیر واضح است.
3ـ محیط بدن در ناحیه کوهان مابین 250 ـ 270 سانتیمتر است.
4ـ گردن کوتاه و کلفت است و سر تقریباً مربعی شکل است.
5ـ طول پاها متوسط بوده و حجم کف پاها هم متوسط است.
6ـ کوهان بلند و نوک تیز است.
7ـ پاهای عقبی و ران ها پرگوشت است.
8 ـ میزان شیردهی آنها مابین 5/1 ـ 3 لیتر در روز است.
9ـ پستان ها کوچک است و به بدن چسبیده است.
10ـ میزان بازده لاشه مابین 50ـ56% است.

محصولات مرتبط :

بسته آموزشی پرورش شتز

سی دی آموزشی پرورش شتر

طراحی سوله

مقالات مرتبط :

پرورش شتر (1)

پرورش شتر (2)

مدیریت پرورش شتر در ایران

درآمدی برشناخت نژادهای شتردر ایران

تغذیه شتر

برآورد سن شتر

احتیاجات غذایی شتر

نحوه کشتار شتر

طاعون شتر

بیماریهای درونی شتر (1)

بیماریهای درونی شتر (2)

طرح پرورش شتر

انواع نژادهای شتر در ایران

تعیین سن شتر