گونه های تمساحیان - کروکودیل مردابی
کروکودیل مردابی (Crocodylus palustris)
با نام های: تمساح تالابی، باتلاقی، پوزه کوتاه، ماگر، گاندو (نام محلی در ایران)
پراكندگي:
ایران، بنگلادش، هند، نپال، پاكستان، سري لانكا، و احتمالاً مناطقي از هندوچين.
زيستگاه:
رود هاي آب شيرين، درياچه ها و مرداب ها و ترجيحاً آب هاي كم حركت و كم عمق. آنها همچنين خود را با زندگي در مخازن سدها، كانال هاي آبياري و ديگر مخازن آب شيرين ساخته ي دست بشر در هند و سري لانكا تطابق داده اند. گهگاه نيز گزارشاتي مبني بر زندگي اين جانور در آب شور به گوش مي رسد. كروكوديل مردابی در برخي نقاط هند همبوم كروكوديل "گاويال" هندي است، اما غالباً زيستگاه آنها جداست. آنها براي ساخت لانه اقدام به حفر زمين و ايجاد سوراخ هاي زيرزميني مي كنند. گزارشاتي در دست است كه اين جانور قادر است در خشكي فاصله ي قابل توجهي را به منظور يافتن زيستگاهي مناسب تر طي كند.
وضعيت:
جمعيت تقريبي در طبیعت: 5.000 تا 10.000 رأس
شكل ظاهري:
نوزادان عموماً به رنگ قهوه اي روشن با نوارهاي سياه بر روي بدن و دم هستند. بالغ ها نيز معمولاً خاكستري و قهوه اي رنگ با نوارهاي كمتري روي بدن نسبت به نوزادها مي باشند. پوزه ي اين گونه پهن ترين پوزه نسبت به همه ي گونه ها در خانواده ي كروكوديل هاست، از همين رو ببيشتر به او شكلي الیگیتور مانند بخشيده است. عموماً بر اين باورند كه تمساح مردابی شباهت هاي بوم شناسي و ریخت شناسی با الیگیتور امريكايي دارد.
تغذيه:
غذاي نوزادان عموماً سخت پوستان، حشرات، و ماهي هاي كوچك است. بالغ ها ماهي هاي بزرگ تر، دوزيستان، خزندگان (عمدتاً مارها و گاهي لاك پشت ها)، پرندگان و پستانداران (مانند ميمون) را شكار مي كنند. البته هر از گاهي بالغ هاي بزرگ جثه به شكار گوزن و بوفالو نيز مي پردازند.
توليد مثل:
ماده ها غالباً به طول تقريبي 7/1 تا 2 متر در شش سالگي به سن بلوغ مي رسند و نرها به طول تقريبي 6/2 متر در 10 سالگي. لانه ها به صورت حفره هايي هستند كه در فصل خشك (دسامبر تا فوريه) ايجاد مي شوند. محل ساختن لانه مرتب تغيير مي كند، اما آنها را مي توان اكثراً در سواحل شيب دار ديد. تمساح ماده معمولاً بين 25 تا 30 تخم مي گذارد (كه البته ممكن است از 10 تا 48 عدد در تغيير باشد). به هر شكل، مشاهده شده كه گونه هاي در اسارت گاهي اوقات در سال دو مرتبه تخم گذاري مي كنند، كه البته در يك شرايط طبيعي اين اتفاق مي افتد. نوزادها پس از مدت نسبتاً كوتاهي، در حدود 55 تا 75 روز بعد سر از تخم در مي آورند و در بدو تولد حدود 30 سانتي متر طول دارند. تحقيقاتي كه بر آثار درجه حرارت بر روي جنسيت جنين انجام شده، نشان مي دهد كه در دمای ۳۲ درجه سانتیگراد نوزادهای نر و در درجه های پایین تر یا بالاتر از آن نوزادان ماده بدنیا می آیند. در حالي كه هميشه ي موارد، تمساح ماده از لانه مواظبت مي كند، خاك ها را كنار مي زند و نوزاد ها را در دهان گرفته به داخل آب مي برد، مشاهده شده كه در اسارت تمساح نر اين وظايف را به عهده مي گيرد.
گونه های تمساحیان - کروکودیل نیل
کروکودیل رود نیل (Crocodylus niloticus)
پراكندگي:
آنگولا، بنين، بوتسوانا، بوركينا فاسو، بوروندي، كامرون، جمهوري افريقاي مركزي، چاد، كنگو، مصر، اتيوپي، گينه ي استوا، گابون، گامبــيا، غنا، گينه، گينه ي بيسائو، ساحل عاج، كنيا، ليبريا، ماداگاسكار، مالاوي، مالي، موزامبيك، موريتانيا، نامبيا، نيجر، نيجريه، روآندا، سنگال، سيرا لئون، سومالي، افريقاي جنوبي، سودان، سوئيزلند، تانزانيا، توگو، اوگاندا، زئير، زامبيا، زيمبابوه. این گونه به تازگی در اسرائیل و چندی پیش (اوایل قرن نوزدهم) از جزایر Cormoros منقرض شده است (ظاهراً به دلیل خشکسالی شدید و کمبود زیستگاه).
زيستگاه:
آنها در گستره ی وسیعی زندگي مي كنند كه نشان از موفقيت و پراكنش بالای آنهاست. كروكوديل نيل در رودها، درياچه ها و باتلاق هاي آب شيرين و آبهاي شور زندگي مي كند. نيمه بالغ ها كه حدود 2/1 متر طول دارند، در زيستگاه هاي مختلف، بدور از حوزه هاي زاد و ولد و جفت گيري پراكنده هستند. كروكوديل ها، زيستگاه خود را با حفر نقب هاي زيرزميني به شكل مطبوع خود در مي آورند تا از شرايط نامساعدی مثل بالا رفتن درجه حرارت هوا در امان بمانند.
وضعيت:
جمعيت تقريبي در طبیعت: 250.000 تا 500.000 رأس
شكل ظاهري:
تنوع چشمگيري از كروكوديل هاي نيل در حوزه ي گسترده ي زيست خود، زندگي مي كنند. اين گونه ي تمساح، از جثه ي بزرگي برخوردار است و معمولاً طول متوسط آن 5 متر است. گزارش هاي معدودي از 6 متر نيز وجود دارد. گزارشات مشكوكي از كروكوديل هاي 7 متري نيز وجود دارد كه قابل تأييد نيست. شواهدي در دست است كه ثابت مي كند كروكوديل نيل در كشورهاي سردتر مثل افريقاي جنوبي رشد كمتري (4 متر) دارد.
دو گونه ي كروكوديل كوتوله ي نيل شناسايي شده اند كه در انتهاي خط مرزي حوزه ي زندگي آنها، يعني در مالي و حتي صحراي ساهارا زندگي مي كنند. با توجه به شرايط نيمه مطلوب زندگي آنها، متوسط طول بالغ هاي كوتوله به 2 تا 3 متر مي رسد. نوزادان به رنگ قهوه اي زيتوني تيره با نوارهاي سياه بروي دم و بدن هستند. اين نوارها در بالغ ها كمرنگ تر است.
تغذيه:
نوزادان هرچند كه محدود به تغذيه از بي مهرگان آبزي كوچك و حشرات هستند، اما به سرعت رشد مي كنند و طعمه هاي بزرگتر مثل مهره داران (از قبيل ماهي ها، دوزيستان و خزندگان) را مي بلعند. بالغ ها، تنوع وسيعي از مهره داران بزرگ مانند بزكوهي، بوفالو، اسب هاي آبي كوچك و گربه هاي بزرگ را در منوي غذای خود دارند. با اين حال، ماهي ها و مهره داران كوچكتر بخش عمده ي رژيم غذايي آنها را تشكيل مي دهند. همانند كروكوديل آب شور، كروكوديل رود نيل نيز در آدمخواري آوازه اي بهم زده و حتي بيش از همه ي گونه هاي تمساح آمار كشتن انسان را در كارنامه ي خود دارد. آنها همرديف شيرها و اسب هاي آبي، هرساله باعث مرگ چندصد انسان مي شوند، هرچند كه آمار دقيق كشته ها هرگز قابل تأييد نيست. كروكوديل نيل از خوردن لاشه و مردار نيز ابائي ندارد و به همراه چند جانور ديگر كه حضور يكديگر را پذيرفته اند، به خوردن لاشه ها مشغول می شوند.
کروکودیل های رود نیل همچنین رابطه و تعامل دوستانه ای با چند گونه از پرندگان (مانند نوعی مرغ باران) دارند که مشهور است این پرندگان هنگامی که کروکودیل دهان خود را باز نگه می دارد، تکه های باقی مانده ی گوشت را از لابلای دندان های او برمی دارند. پرندگان غذاي خود را مي خورند و كروكوديل دندان هايش را از تكه هايي كه قادر به خوردن آنها نيست، تميز مي كند. درست است كه تشخيص و تأييد وجود چنين رابطه ي دوطرفه اي از شواهد و گزارش هاي نيمه موثق مشكل است، اما اين رابطه بيشتر فرصت طلبانه بنظر مي آيد تا همزيست گرايانه!
حيوانات و طعمه هاي بسياري زير شاخه هاي فرورفته در آب و سنگ ها يافت شده اند كه طبق گزارش، كروكوديل اين طعمه هاي اضافي را ذخيره كرده تا در فرصتي ديگر، آنها را ببلعد. برخي معتقدند كه طعمه بايد تجزيه شده و اعضاي آن از هم جدا شود تا كروكوديل بتواند قطعه هاي گوشت را تكه تكه كند، اما چنين چيزي بعيد است. شايد طعمه پس از مرگ اگر مدتي در آب بماند نرم تر مي شود، اما در صحت اين مطلب شكي نيست كه كروكوديل ها گوشت فاسد نمي خورند. در هنگام بلعيدن طعمه، بعضي از كروكوديل ها ضمن اينكه لاشه را با آرواره هاي قدرتمندشان محكم چسبيده اند، بدن خود را نيز به چرخش در مي آورند. تكيه گاهي كه ديگر كروكوديل ها برای یک کروکودیل دیگر درست می کنند، تكه كردن قطعه هاي بزرگ را ممكن ساخته و بلعيدن را آسان مي نمايد. از ديگر رفتارهاي جمعي آنها هنگام خوردن غذا مي توان به محصور كردن يك ناحيه از آب اشاره كرد كه ماهي هاي آنرا جمع كرده، مي بلعند.
در چنين موقعيت هايي، يك سلسله مراتب در ترتيب غذا خوردن وجود دارد: حيوانات بانفوذ و غالب پيش از بقيه غذا مي خورند. غالباً كروكوديل ها بصورت گروهي به خشكي مي آيند و تا چندصد متر خارج از آب، بدنبال لاشه و مردار مي گردند. همچنين ديده شده كه بالغ ها هنگام شكار ماهي با استفاده از دم و بدن خود، طعمه را احاطه كرده و به سمت ساحل هدايت مي كنند و در آنجا با يك حركت سريع آرواره، براحتي آنرا مي گيرد. رفتارهاي اجتماعي در كروكوديل هاي نيل همواره كوچك و بي اهميت شمرده مي شود، در حالي كه هنوز هم جنبه هاي بسياري از آنان ناشناخته مانده است.
توليد مثل:
اين گونه ي تمساح گودالي به ارتفاع 50 سانتيمتر، چندين متر دورتر از آب در ساحل هاي شني حفر مي كند. لانه ها ممكن است نزديك به هم ساخته شوند. مدت زمان اين رفتار لانه سازي بسته به مكان جغرافيايي متغير است- در شمال، عمليات لانه سازي به هنگام فصل خشك و در جنوب، در آغاز فصل باران، معمولاً بين نوامبر تا پايان دسامبر شروع مي شود. ماده ها به طول تقریبی 6/2 متر به بلوغ جنسي مي رسند و نرها 1/3 متر. تمساح ماده بين 40 تا 60 تخم در لانه مي گذارد، كه اين رقم در ميان جمعيت هاي مختلف، متفاوت است. ماده تمام وقت در كنار لانه مي ماند. دوره ي جوجه كشي بطور متوسط بين 80 تا 90 روز طول مي كشد (بين 70 تا 100 روز متغير است)، پس از آن ماده سر لانه را باز كرده و جوجه ها را به درون آب حمل مي كند. بر اساس گزارشات، هم تمساح نر و هم تمساح ماده در كمك رساني به نوزادان سهم مساوي دارند؛ آنها به آرامي تخم ها را بين زبان و كام (سقف دهان) خود مي شكنند. نوزادان تازه سر از تخم درآورده تا دو سال پس از تولد در كنار مادر مي مانند و اغلب با ماده هاي ديگر بصورت گروهي زندگی می کنند. همانند ديگر گونه هاي كروكوديل، افراد جوان سعي مي كنند از قلمرو كروكوديل هاي بزرگ دوري كنند (تا خورده نشوند). علي رغم مراقبت هاي تمساح ماده در مدت دوره ي جوجه كشي، درصد بالايي از لانه ها مورد تهاجم حيوانات مختلف، از كفتارها و سوسمارها (بزمجه ها) گرفته تا انسان قرار مي گيرد. اين تهاجم و غارت اغلب زماني صورت مي گيرد كه كروكوديل ماده مجبور است براي تنظيم حرارت بدن خود موقتاً لانه را ترك كرده و به داخل آب برود.
درباره ما
تماس با ما