گیاهى است كه به فارسى و در كتب طب سنتى«بالنگو»نام برده مىشود.این گیاه ازخانوادهء نعنا eataibaL و دو گونهء آن در ایران بهطور خودرو مىروید كه نامهاىعلمى آنها عبارتاند از:
١ . .hcsiF(.B.M)acirebi aitnamellaL كه به«بالنگو شهرى»معروف است كه در شمال ایران در ایسپیلى ییلاق،در جادهء قزوین،اطراف تبریز،مشكینشهر،جبال سهند،بین خلخال و اردبیل،در خوى،در تفرش،قصر شیرین،ماهیدشت،اصفهان و شیراز مىروید.
٢ . .htneB anaelyor aitnamellaL كه به«بالنگو شیرازى»معروف مىباشد ودر هند و كشمیر آن را تخم بالنگو مىنامند.در ایران در دامنههاى البرز در شمالایران در راه قزوین،رشت،آذربایجان،غرب ایران،قصر شیرین،اصفهان،شیراز،قم،تفرش،كرمان و بلوچستان بهطور وحشى مىروید.
مشخصات
بالنگو گیاهى است یكساله كوتاه به ارتفاع حدود یك وجب و برگهاى آنمتقابل،بوى آن شبیه برگ ریحان و بدون دندانه است.گلهاى آن آبىرنگ بندرتمایل به زرد و سفید است.میوهء آن گرد،پهن به ابعاد ۵ * ١ / ۵ میلىمتر به رنگقهوهاى و در بالاى میوه گونهء acirebi.L علامت V دیده مىشود و در مورد گونهءبالنگو شیرازى تخم درازتر،قوسى در یك طرف و در طرف دیگر یك لكه سفیدىمشاهده مىشود.تخم بالنگو از هر دو گونه را كه در آب بخیسانند مایع چسبناك كدربىمزهاى حاصل مىشود.
خواص-كاربرد
در هند تخم بالنگو خنككننده،مسكن درد و آرامبخش است و براى رفع نفخ ورفع یبوست به كار مىرود.
بالنگو و تخم آن از نظر طبیعت طبق رأى حكماى طب سنتى گرم و مرطوب و تراست.از نظر خواص معتقدند كه مقوى قلب است،براى رفع وحشت،خفقان و اسهالخونى،آن را تنها یا با گلاب مىخورند.براى دلپیچه و شكمروش نافع مىباشد.
مقدار خوراك آن تا ١٠ گرم مىباشد.جانشین آن از نظر خواص تخم ریحاناست.
توضیح:ضمن اسامى متعددى كه در كتب طب سنتى از جمله در اختیارات بدیعىذكر شده و شرح آن در كتابى با نام تحقیق دربارهء ترجمه الابنیه عن الحقائق الادویهآمده است،نام بالنگو است كه براى بادرنجبویه ذكر شده است و باید توجه شود درعین حال كه ممكن است در جایى به بادرنجبویه،بالنگو هم گفته شود ولى گیاهبادرنجبویه كه شرح آن جداگانه در جلد اول این كتاب آمده است با گیاه بالنگو كاملامتفاوت است.
مطالب مرتبط :