مقدمه ای بر میوه های مناطق معتدله (بخش سوم)

با این عمل مقدار مواد آلی خاک افزوده می شود . سپس قبل از اینکه دیسک و تسطیح نهایی انجام گیرد، خاک را مورد آزمون قرار داده و هر گونه مواد مورد نیاز از قبیل آهک، فسفر یا پتاسیم را به خاک اضافه می کنند. در صورتی که قرار باشد کف باغ گیاهان پوششی داشته باشد، در پاییز و قبل از کاشت درختان میوه، اقدام به کشت گیاهان پوششی می نمایند . معمولا بدین منظور از چمن کنتوکی - ٣١ استفاده می شود . این چمن به سرعت استقرار می یابد و طی فصل رشد احتیاج به چندین نوبت کوتاه کردن دارد. زمان مناسب کاشت نیمه دوم شهریور به میزان ٥٠ - ٢٥ کیلوگرم بذر در هکتار می باشد.

ب) طرح باغ

طرح باغ در یک زمین مسطح به طور ساده با کشیدن یک خط اصلی مستقیم که آن هم معمولا در مجاورت یک جاده و یا حصار می باشد شروع می شود . سپس در دو انتهای خط اصلی و گاهی یک یا دو خط در فواصل میانی خط اصلی، عمودهایی اخراج می گردد.  روش ساده ای برای اخراج عمود بر خط اصلی، استفاده از مثلث قائم الزاویه ای است که بین طول اضلاع آن رابطه ٣:٤:٥ برقرار باشد . برای این منظور می توان بر روی یک ریسمان به طول ١٢ متر در فواصل صفر، ٣ و ٤ متری حلقه هایی قرار داده و مثلثی با نسبت اضلاع فوق ساخت . با گذاشتن میخ های چوبی در این حلقه ها و منطبق کردن ضلع ٣ متری یا ٤ متری با خط اصلی، می توان اقدام به اخراج خط عمود کرد

با کشیدن طناب در امتداد خطوط عمود و تعیین فاصله کاشت درختان بر روی طناب، محل کاشت  درخت را تعیین و علامت گذاری می کنند . برای علامت گذاری می توان از میخ چوبی یا ریختن گچ استفاده کرد . برای کارهای دقیق تر می توان از ابزارهایی مثل منشور نقشه برداری، دوربین ترازیاب، دوربین تئودولیت و غیره استفاده کرد.

روش دیگر طرح کاشت ، در سطح زمین بویژه در اراضی وسیع استفاده از دستگاه علامت گذار می باشد که به وسیله تراکتور کشیده می شود ولی احتیاج به راننده ماهر دارد بطوریکه بتواند در فواصل نسبتا طولانی در خط راست حرکت کند . با استفاده از این وسیله سطح زمین با خطوط عمود بر هم قطع شده و درختان میوه در محل های تقاطع کاشته می شوند.

روش سوم طراحی برای کاشت در زمین های شیبدار مثل دامنه ی تپه ها استفاده می شود  به تعیین کنتور (خط تراز) توسط ابزار مناسب می باشد . ابتدا اولین خط تراز را در مرتفع ترین محل بر روی زمین پیاده کرده (خط منحنی AC) و در طول کنتور بر حسب فاصله مورد نظر محل کاشت درختان میوه را تعیین می کنند. در قدم بعدی پرشی ب ترین

و در طول کنتور بر حسب فاصله مورد نظر محل کاشت درختان میوه را تعیین می کن ند. در قدم بعدی پر شیب ترین محل را تعیین منحنی (خط AB) و فاصله کاشت درختان را روی این خط مشخص می کنند . سپس به تناسب اولین خط تراز از روی نقاط مشخص شده روی خط AB ، بقیه کنتورها را مشخص و پیاده می کنند . بعد از پیاده سازی کنتورها اگر کسی در بین آنها حرکت کند در جاها یی که شیب تند است خطوط به هم نزدیک و در جاهای کم شیب ، فاصله بیشتر خواهد بود . اگر فاصله ایجاد شده بیش از دو برابر فاصله کاشت درختان باشد در آن بین، کنتورهای فرعی ایجاد می شود (علایم نقطه گذاری شده بر روی خط منحنی D).

درصورتیکه برای حفر چاله های کاشت از مته (چاله کن) استفاده می شود باید مراقب بود تا دیواره چاله ها صاف و شیشه ای نگردد . این حالت وقتی که خاک ، زیادی مرطوب باشد اتفاق می افتد . در صورت بروز چنین حالتی باید دیواره چاله را به وسیله بیل یا کلنگ خراش داد.  جوش دادن دو میله کوتاه فولادی در لبه تیغه مته نیز راه حلی برای رفع این مشکل می باشد. برای کاشت نهال در باغ های بزرگ ممکن است از نهال کار پشت تراکتوری استفاده گردد . اشتباهی که ممکن است در استفاده از نهال کار پشت تراکتوری پیش آید سرعت کاشت زیاد و عدم توجه به عمق کاشت مناسب است . در استفاده از چنین دستگا هی که یک نفر رانندگی می کند و نفر دوم روی دستگاه نهال کار ، مشغول است باید نفر سوم و حتی نفر چهارمی پشت سر نهال کار حرکت کرده و ضمن راست کردن نهال ها ی کاشته شده، با بالا کشیدن نهال های عمیق و یا با فشار دادن خاک توسط پا در اطراف نهال های سطحی، نسبت به اصلاح آنها اقدام نمایند.

محاسبه تعداد درخت در هکتار

برای تعیین تعداد نهال مورد نیاز در یک هکتار براحتی می توان با حاصل ضرب فاصله ی درختان در روی ردیف در فاصله ی بین ردیف مساحت مورد نیاز برای یک درخت ، بر حسب متر مربع را محاسبه کرد . حال با تقسیم ١٠٠٠٠ متر مربع بر عدد حاصل، تعداد درخت در یک هکتار محاسبه می شود.  جدول ۱-۱-  تعداد درخت در هکتار را برای فواصل مختلف کاشت نشان می دهد . اولین ردیف افقی اعداد، فاصله درخت را روی ردیف و اولین ستون اعداد از سمت چپ، فاصله بین ردیف ها را نشان می دهد.

انتخاب و خرید نهال

یک باغ خوب فقط با غرس نهال های خوب ایجاد می شود . درختی که با کاشت یک نهال نامرغوب شروع به رشد می کند ممکن است اصلاح آن در آینده غیر ممکن باشد. باغدار ممکن است نهال مورد نیاز خود را شخصا تولید کند (بویژه وقتی که تعداد زیادی نهال مورد نیاز باشد) و یا آنها را از نهال فروشی های معتبر خریداری نماید . تا آنجایی که ممکن است باید نهال های مرغوب خریداری شود .خرید نهال های درجه پایین و ارزان قیمت در بلند مدت زیان مالی فراوانی را بر باغدار تحمیل می کند . باغدار باید راجع به صحت رقم میوه، پایه و عدم اختلاط ارقام اطمینان داشته باشد . اختلاط پایه ها بعلت ایجاد اختلاف در انداز ه ی نهایی درختان بالغ، موجب بهم خوردن فاصله مناسب درختان می شود . عملیات کاشت را حتی یک سال به عقب انداختن بهت ر از خرید و کاشت نهال های بی کیفیت

می باشد . از خرید نهال هایی با ترکیب پایه و پیوندک نامناسب باید اجتناب کرد . خرید از نهالستان هایی که با تولید نهال های شناسه دارکیفیت نهال ، از قبیل صحت رقم پیوندی، پایه، عدم آلودگی به آفات و بیمار ی ها و غیره را تضمین می نمایند، بسیار منطقی می باشد.

سیستم های کاشت

سابقا در ایران درختان میوه را بدون نظم خاصی می کاشتند و تقریبا از دهه ی چهل به بعد در اثر تلاش و ترویج متخصصان کشاورزی کاشت ردیفی درختان میوه رایج گردید.

در احداث یک باغ، هدف اصلی توس عه ی حداکثر سطح باردهی در حداقل زمان در هکتار می باشد . برای نیل به این مهم ، سیستم های مختلف کاشت که همگی از نظم خاصی پیروی می کنند به وجود آمده است . برای حداکثر استفاده از نور آفتاب جهت ردیف ها باید شمالی جنوبی باشد به ویژه در سیستمی که فاصل ه ی روی ردیف کمتر از فاصله بین ردیف ها باشد (سیستم مستطیلی) از مهمترین سیستم های کاشت می توان به مربعی، مستطیلی، مثلثی و چند ردیفه اشاره کرد .

سیستم مربعی

در این روش کاشت، فاصله درختان روی ردیف ها با فاصله بین ردیف ها برابر است بطوریکه هر چهار درخت روی رئوس یک مربع قرار می گیرند . بنابر این در باغ ، افزون بر ردیف های شمالی جنوبی، ردیف های شرقی غربی نیز وجود خواهند داشت . در این سیستم، در صبح و بعد از ظهر درختان مجاور بر روی هم سایه نسبتا زیادی می اندازند و به همین دلیل برای مناطقی که از شدت نور پایینی برخوردار باشند مناسب نمی باشد.

سیستم مستطیلی

در این روش کاشت، فاصله ی ردیف ها بیشتر از فاصله ی درختان در روی ردیف ها می باشد . و به این دلیل با فرض تخصیص مساحتی مساوی با روش مربعی به هر درخت، ( ۷×۵ متر برابر با ۹/۵×۹/۵) در صبح و بعد از ظهر که شدت نور نیز کمتر است، درختان سایه کمتری بر روی هم می اندازند و هر درخت از نور بیشتری بهره مند می گردد . در این سیستم، درختان در حداکثر رشد فواصل روی ردیف ها را پر می کنند ولی در بین ردیف ها فاصله بیشتری بین درختان وجود خواهد داشت که عبور و مرور وسایل را در جهت شمالی جنوبی تسهیل می کند.  این روش به ویژه برای مناطق سردسیر توصیه می شود.

سیستم مثلثی

در این سیستم که لوزی و شش گوش نیز خوانده می شود، هر سه درخت بر روی رئوس یک مثلث (معمولا متساوی الاضلاع و گاهی متساوی الساقین)  که جهت قاعده آن غربی شرقی است و هر چهار درخت بر روی رئوس یک لوزی کشت می شوند . این روش از نظر سایه اندازی مانند سیستم مربعی است و تفاوت های آن با سیستم مربعی این است که اولا در این روش ردیف های شمالی جنوبی وجود ندارد و ثانیا با رعایت فواصل مساوی در این روش حدود ١٦ % بیش از روش مربعی، در واحد سطح درخت کاشته می شود.

سیستم چند ردیفه

این سیستم برای درختان پاکوتاهی که به صورت داربستی و یا پهن تربیت می شوند مناسب است و با این شیوه ، درختان میوه را می توان با تراکم زیاد کاشت . روش های کاشت دو ردیفه و سه ردیفه مثال هایی از این سیستم می باشند . در این روش به ازای هر دو ردیف و یا سه ردیف درخت یک معبر در نظر گرفته می شود . درختان ردیف های مجاور با هم آرایش مثلثی دارند تا علاوه بر استفاده حداکثر از زمین، سمپاشی و سایر عملیات محلول پاشی بر روی درختان از کنار به خوبی انجام گیرد.

با توجه به اینکه فاصله ردیف درختان در یک سیستم چند ردیفه یکسان نیست، نحوه بیان فاصله کاشت نیز متفاوت از سیستم مربعی و یا مستطیلی خواهد بود . برای نمایش فاصله کاشت ابتدا فواصل بین ردیف ها را به صورت بعلاوه در داخل پرانتز و فاصله بر روی ردیف را به صورت ضرب نشان می دهند . برای مثال فواصل سیستم دوردیفه و سه ردیفه شکل فوق که به دسیمتر نمایش داده شده است . به ترتیب به این صورت نوشته می شود : ۱۰×(۱۸ +۱۲) و
۱۰× (۱۸ +۱۲ + ۱۲). در این مثال عدد ۱۲ فاصله ی بین دو ردیف مجاور و عدد ۱۸ عرض معبر را نشان می دهد.

نحوه محاسبه تعداد درخت در هکتار در سیستم کاشت چند ردیفه

مسلما بعد از تصمیم به احداث باغ تعداد نهال مورد نیاز باید محاسبه و سفارش داده شود . در سیستم چند ردیفه، چند ردیف درخت مجاور هم، بعلاوه معبر منظور شده را یک بستر می نامند . برای محاسبه تعداد درخت در هکتار، فاصله تنه درخت کناری در یک بستر را از تنه درخت مشابه در بستر مجاور را به متر، اندازه گرفته و با تقسیم طول بدست آمده بر تعداد ردیف درخت موجود در این طول (در یک بستر، درخت بستر دوم شمارش نمی شود)  میانگین فاصله بین ردیف ها در این طول بدست می آید . حال حاصل ضرب میانگین فاصله بین ردیف ها در فاصله روی ردیف، مساحت اشغال شده توسط یک درخت را بدست می دهد . با تقسیم ١٠٠٠٠ متر مربع بر فضای اشغال شده توسط یک درخت، تعداد درخت در هکتار محاسبه می شود.

مدیریت بستر باغ

الف) مدیریت بین ردیف ها

همانطوریکه به تاج درختان رسیدگی می شود پوشش کف باغ نیز ب اید مورد رسیدگی قرار گیرد . کف باغ را می توان در دو قسمت مجزا در نظر گرفت : فاصله بین ردیف ها، و نوار طول ردیف ها . فاصله بین ردیف ها معمولا به سه صورت : )١ کولتیواتور زنی پاک و ایجاد بستر لخت ۲)  کولتیواتور زنی ناپاک وباقی گذاشتن بقایای گیاهان خشک شده و  ۳) کاشت گیاهان پوششی دایمی مدیریت می شود . دو شیوه اول زیاد توصیه نمی شود زیرا موجب تخریب ساختمان خاک، فشردگی خاک و افزایش احتمال فرسایش (بویژه در اراضی شیب دار) می شود.  همچنین کولتیواتورزنی موجب ایجاد بستری مناسب برای استقرارعلف های هرز برگ پهن دایمی و یک ساله می شود که میزبان ویروس درختان میوه هستند . روش مناسب برای مدیریت کف باغ کشت چمن در فاصله بین ردیف ها و برطرف کردن کلیه رویش های سبز زیر تاج درختان می باشد . چمن بین ردیف ها از فرسایش خاک جلوگیری می کند، بستری محکم برای تردد ماشین آلات فراهم می کند، مواد آ لی به خاک اضافه می کند، رطوبت و ساختمان خاک را حفظ می کند، و محل مناسبی برای فعالیت حشرات شکارچی مفید فراهم می نماید. چمن های پوششی کف باغ به سرعت رشد می کنند و احتیاج به کوتاه کردن متناوب دارند . چاودارهای دایمی، چمن فسکوبلند، و شبدر جهت پوشش خاک بعض ی باغ ها استفاده می شود . امروزه چمن های کم رشدی بدین منظور بوجود آمده اند و با موفقیت K-۳۱ ،  مورد استفاده قرار می گیرند . این چمن ها احتیاج به کوتاه کردن کمتری دارند، در خاک های فقیر و شرایط محیطی نامطلوب به خوبی رشد می کنند، دوام خوبی برای تردد وسایل مکانیزه و تراکم خوبی جهت غلبه بر رشد علف های هرز دارند. شبدر و سایر گیاهان تیره بقولات در باغداری مدرن جهت پوشش کف باغ توصیه نمی شوند هرچند که این گیاهان می توانند مقداری نیتروژن به خاک اضافه نمایند ولی مقدار این نیتروژن غیر قابل پیش بینی می باشد . همچنین بقولات میزبا ن ویروس لکه حلقوی گوجه فرنگی بوده که بیماری ساقه حفره ای  در هلو و نکروز  (بافت مردگی) پیوندگاه دانه داران مثل سیب را ایجاد می کند.

یکی از فاکتور های جدید تعیین کیفیت چمن پوششی وجود قارچ های اندوفیت  است . چمن های میزبان قارچ های اندوفیت ، به دیگر چمن ها ترجیح داده می شوند . این قارچ ها داخل بافت چمن ها رشد کرده و آنها را از خورده شدن توسط برخی حشرات محافظت می کنند.  برخی گونه ها و ارقام چمن بطور طبیعی مقدار زیادی اندوفیت دارند . آخرین تحقیقات نشان داده است که فسکوی مقاوم، فسکوی سقزدار، فسکوی قرمز خزنده و چاودار دایمی کم رشد ، گیاهان مناسبی برای کشت در بین ردیف های باغ هستند ولی موفقیت در استفاده از این پوشش ها نیازمند کاشت مناسب می باشد . کم توجهی در هر کدام از مراحل زیر منجر به ایجاد پوشش تنک و کم اثرخواهد شد.

• قبل از کشت ، کلیه علف های هرز دایمی باید حذف شوند . زیرا در طی استقرار گیاهان پوششی بعلت سرعت رشد پایین آنها قادر به رقابت با علف های هرز دایمی نیستند.

•  با انجام آزمون خاک در صورت نیاز نسبت به اصلالاح خاک اقدام گردد . در آغاز استقرار گیاه پوششی کود نیتروژنی حاوی ٢٥ تا ۵۰ کیلوگرم نیتروژن خالص به خاک اضافه می کنند.

• قبل از کاشت بطور کامل خاک را آماده نموده و بذور را زیر خاک نمی کنند.

• از وسایل مختلفی مثل پخشگر گردبادی و پخشگر ریزشی می توان برای کاشت بذور استفاده کرد . اگر از دستگاه بذرکار بدین منظور استفاده می شود، لوله های سقوط را از زیر مخازن بذر باز می کنند، زیرا بذور ریز و سبک قادر نیستند از درون شیلنگ بریزند.

• ۲۵ تا ٥٠ کیلوگرم بذر در هکتار کشت می شود. کاشت بذر بیشتر، سطح زمین را زودتر می پوشاند

• بهترین زمان کاشت، در طول شهریور ماه می باشد . زمان دوم کاشت د ر طول فروردین تا اواسط اردیبهشت می باشد . اگر گیاهان پوششی در بهار کشت شوند بعلت کندی سرعت رشد، چمن ها قادر به رقابت با علف های هرزی که در اول بهار رشد می کنند نیستند.

• در سال اول کاشت قبل از اینکه ارتفاع علف های هرز به ٢٥ سانتیمتر برس د باید آنها را درو کرد تا قادر به رقابت با گیاه پوششی نگردند. یک نوبت سمپاشی با توفوردی ١ نیز از رشد علف های برگ پهن جلوگیری می کند.

• در صورت تمایل می توان از مخلوط بذر جو دوسر به عنوان پرستار بذر گیاه اصلی و جلوگیری کننده از فرسایش استفاده کرد.

•  برای کیفیت مطلوب چمن، سالالانه مقدار کافی کود نیتروژنی در حدود ٥٠ کیلو گرم در هکتار توصیه می شود.

مدیریت طول ردیف ها

سطح سایه انداز زیر درختان میوه در تکامل باغ سهم مهمی دارد . تحقیقات متعدد نشان داده است که گیاهان سبز پای درختان در جذب مواد غذایی و آب با درختان میوه رقابت کرده و موجب کاهش رشد و تولید در آنها می گردند . درطی یک آزمایش ٦ ساله، درختانی که پای آنها چمن کشت شده و مرتبا کوتاه می شد در مقایسه با درختانی که بوسیله علف کش با هر گونه علف هرز پای درخت مبارزه می شد، ٢٥ % کاهش رشد نشان دادند . نتیجه یک تحقیق در ایالت پنسیلوانیای امریکا نشان داده است که عرض نوار عاری از علف ردیف درختان هلو بر میزان رشد و محصول درختان مؤثر می باشد و نواری به عرض ٦٥ سانتیمتر باعث تولید درختان کوچک و محصول کم می گردد. عرض ایده آل نوار به اندازه عرض سایه انداز درخت بوده و این نوار باید در بدو احداث باغ ایجاد گردد.

زمان کنترل علف های هرز مهم می باشد . یک تحقیق با درختان سیب رقم گالا Gala/M۲۶ (روی پایه ی مالینگ ۲۶ ) نشان  داده است که اگر در ابتدای فصل رشد با علف های هرز مبارزه گردد، عملکرد در اولین سال باروری، به مراتب بیشتر خواهد بود . رقابت میوه ها، انداز ه ی میوه ها را نیز تحت تاثیر قرار می دهد . بر اساس نتایج تحقیق اخیر باور بر این است که مرحل ه ی بحرانی رقابت علف های هرز با درختان سیب از زمان گلدهی تا ٣٠ روز بعد از ریزش گلبرگ ها می باشد.کولتیواترزنی زیر درختان با ابزاری که برای این منظور ساخته شده است روش مناسبی بوده ولی این روش علاوه بر افزایش احتمال فرسایش نیاز به راننده تراکتور ماهر دارد. استفاده از علف کش های مختلف یکی از مهمترین روش های کنترل علف های هرز می باشد ولی این روش نیز بدون اشکال نیست. درختان جوان به علف کش ها بسیار حساس بوده و ریزش این مواد روی ساقه سبز یا شاخه و برگ ممکن است درخت را از رشد بازداشته و یا منجر به از بین رفتن آن گردد . سمپاشی مکرر خاک با این مواد نیز موجب تجمع آنها در خاک و از بین رفتن میکروارگانیسم های مفید خاک می شود.

اصول کنترل علف های هرز

اجرای برنام ه ی کنترل علف های هرز با تهیه زمین شروع می شود . قبل از کاشت نهال ها ، کلیه علف های هرز دایمی باید از بین بروند. خیلی از علف کش های معرفی شده برای باغ های میوه ، علف های هرز یکساله را بخوبی کنترل می کنند ولی تعداد اندکی از آنها توانایی کنترل علف های هرز دایمی را دارند لذا قبل از کاشت نهال ها، باید مشکلات ناشی از علف های دایمی را ب رطرف نمود . حالت مطلوب قبل از احداث باغ به آیش گذاشتن زمین و یا کاشت گیاهان یکساله نظیر گندم و ذرت حداقل به مدت دو سال است . غلات میزبان ویروس لکه حلقوی گوجه فرنگی نخواهند بود.

در انتخاب علف کش های مورد استفاده برای محصولات یکساله فوق باید دقت کرد . خیلی از علف کش های رایج گندم و ذرت در خاک باقیمانده و محصول بعدی را تحت تاثیر قرار می دهند. علف کش های مقاوم و پایدار می توانند موجب مرگ، کاهش رشد و یا صدمه به سیستم ریشه درختان جوان گردند . صدمات ریشه ای در درختان جوان معمولا تا اواخر دوره رشد بروز نکرده و زمان ی که درخت تحت استرس قرار گیرد بطور ناگهانی از بین می رود.

پایداری علف کش در خاک تابع شرایط محیطی و خاک می باشد . از بین رفتن علف کش ها در خاک هم به طریقه تجزیه میکروبی و هم هیدرولیز شیمیایی صورت می گیرد . هر دو عامل احتیاج به خاک مرطوب و گرم دارد . از اینرو تجزیه علف کش ها در خاک های خشک و خنک به کندی صورت می گیرد . واکنش خاک و مواد آلی آن نیز نقش به سزایی در تجزیه علف کش ها دارد . به عنوان مثال زوال بعضی علف کش ها در واکنش بالاتر از ۵/۶ بسیار کند است . همچنین در خاک هایی با واکنش ۶ و کمتر از آن سرعت تجزیه میکروبی کند خواهد شد.

اگر به وجود باقیمانده علف کش در خاک شک وجود داشته باشد، می توان به روش سنجش حیاتی ١ خاک را آزمایش کرد . با برداشتن نمونه هایی از خاک و ریختن در داخل جعبه کشت و کاشت بذر چمن و یا یولاف و مشاهده جوانه زنی و رویش آنها وجود و یا عدم وجود علف کش را می توان ارزیابی کرد . در صورتیکه هنوز باقیمانده سم در خاک موجود باشد، جوانه زنی و رویش بذور ضعیف خواهد بود . بعد از اطمینان از عدم وجود بقایای سم در خاک اقدام به کاشت چمن مناسب می کنند . آزمایش ها نشان داده است که کاشت چمن یکدست در کف باغ و سپس از بین بردن چمن ردیف کاشت درختان، به وسیله علف کش گلایفوزیت موجب بهبود رشد نها ل های جوان می شود . بقایای چمن باعث حفظ رطوبت و مواد آلی خاک می شود و معمولا تا سه سال دوام می آورد.

کنترل علف های هرز پس از کاشت درختان

اگر تمایل به استفاده از روش کاشت چمن و سپس خشک کردن طول ردیف ها نباشد، توصیه می شود با علف های هرز پای درختان جوان مبارزه شیمیایی گردد . اگر در اولین فصل رشد با علف های هرز بموقع مبارزه شود، درختان بخوبی رشد کرده و علاوه بر زود باروری در اولین محصول عملکرد بیشتری نیز خواهند داشت . برای درختان بار ور این دوره قبل از شکوفایی تا ٣٠ روز بعد از آن می باشد. در ماه های اردیبهشت و خرداد علف های هرز بیش از هر زمانی رشد درختان و اندازه میوه را تحت تاثیر قرار می دهند . اگر علف های هرز در این دوره بحرانی کنترل شوند بعد از آن اثر سوئی بر عملکرد نخواهند گذاشت . علف های هرز در نیمه دوم فصل رشد فقط در میزان آب مصرفی مؤثر هستند . رشد اندک علف های هرز از مرداد به بعد می تواند مورد مطلوبی باشد . در این صورت بدون اینکه علف های موجود در برداشت محصول خلل ایجاد کند باعث تسریع خواب زمستانی درختان می شود.

مقدمه ای بر میوه های مناطق معتدله (بخش چهارم)