تاریخچه استفاده از گیاهان ادویه‌ای و معطر
تاریخچه استفاده از ادویه، چاشنی و سایر مواد معطر، یکی از بخش‌های جالب در تاریخ جهان است. مصرف چاشنی‌ها به‌ویژه نمک به زمان‌های بسیار قدیم باز می‌گردد. حفاری‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که انسان ما قبل تاریخ، برگ برخی از گیاهان را برای افزایش طعم غذای نیم‌پخته خود مورد استفاده قرار می‌داده‌اند. مصرف و تولید ادویه‌ها در تمدن‌های باستانی چین، هند، بابل، مصر، یونان و روم نقش مهمی بازی کرده است. در تورات در خصوص ادویه‌ها اشاره‌هایی شده است. یونانیان و رومیان باستان با ادویه‌ها آشنا بوده و پول زیادی بابت خرید آنها می‌پرداخته‌اند. کشورگشایی اسکندر مقدونی علاقه غربی‌ها به ادویه‌ها را افزایش داد. در سال ۴۱۰ پیش از میلاد، آلریک پادشاه ویزگور هنگامی که شهر روم را محاصره کرده بود در خواست غنیمت جنگی کرد، رومی‌ها نیز به او معادل ۱۵۰۰ کیلوگرم فلفل هدیه کردند.
ادویه‌ها یکی از بزرگ‌ترین عوامل پیشرفت بشر پس از میلاد مسیح بوده و موجب تغییراتی شگرف در مسیر تاریخ و جغرافیا و توسعه روابط بین‌الملل شده است. کشف سرزمین جدید آمریکا، کوتاه‌تر شدن راه‌های تجارتی و مستعمره شدن کشورهای تولیدکننده ادویه همگی حاصل علاقه به این گیاهان خوشبو و معطر بوده است. تجارت بین اروپا خاورمیانه، هند و آسیا در سال‌های ۶۰۰ -۳۰۰ پس از میلاد رونق گرفت و میخک از جزایر فیلیپین و مولاکان نزدیک گینه‌جدید به چین آورده می‌شد. بیشتر ادویه‌ها از مناطق گرمسیری آسیا سرچشمه گرفته‌اند و وسیله‌ای برای تجارت و مبادله بین شرق و غرب بوده است.
نخستین تجار ادویه، اعراب بودند که حدود ۱۰۰۰ سال به این پیشه پر سود دست زدند. در دوران قرن‌های وسطی کاروان‌های آنها، ادویه‌ها را از جنوب هند به مصر و از آتجا به بندر اسکندریه و سپس به‌وسیله تاجران ونیزی و ژنوی به اروپا منتقل می‌شد. این تجارت به‌طور انحصاری در دست اعراب و رقیب‌های ونیزی و ژنوی آنها بود و تا قرن‌ها ادامه داشت، تا سرانجام مارکوپولو (۱۴۲۱ میلادی) آموخته‌های خود را بین مردم اروپا اشاعه داد و آنها را به سوی این تجارت پر سود و عبور از جاده‌های قدیمی مشتاق کرد. سپس بین اروپائیان برای تجارت ادویه رقابت شدید آغاز شد و کشتی‌های تجارتی برای چندین قرن جای کاروان‌ها را گرفتند.
در قرن شانزدهم، پرتغالی‌ها کشتی‌های بزرگ پر از ادویه را از جزایر مولاکان به اروپا می‌بردند و تا حدود ۲ قرن برتری تجاری داشتند. اسپانیایی‌ها از این موفقیت پرتغالی‌ها ناخرسند بودند و این دلیلی شد برای حمایت مالی آنها از سفر اکتشافی کریستف کلمب که می‌باست از راه جزایر هند غربی (واقع بین آمریکای شمالی و جنوبی) در جست و جوی طلا و ادویه باشد، کوشش وی به کشف جزایر هند غربی و قاره آمریکا انجامیید. اما، در این سرزمین‌ها ادویه کمی وجود داشت، زیرا منشأ بیشتر ادویه‌ها، آسیا بود.
هلندی‌ها با فتح جزایر مولاکان و سوماترا در اواسط قرن هیجده، پرتغالی‌ها را شکست داده و کنترل همه جزایری را که امروزه اندونزی نامیده می‌شود، به دست گرفتند. مدتی هلندی‌ها تجارت ادویه را دست داشتند و با سیاست محافظه‌کارانه، مانند پیش‌بینی توسعه کشف این گیاهان را در سرزمین‌های خود، از بین بردن انبارهای بزرگ ادویه و سرانجام ممنوعیت حمل و نقل بذرهای این گیاهان، اوضاع را در کنترل خود داشتند. همان‌طورکه زمان پیش می‌رفت مواد ادویه‌ای به فراوانی یافت می‌شد و در کشورهای مبدأ و مقصد قیمت‌ها شکسته شد و افراد کم درآمد توانستند ادویه خریداری کنند و دیگر ادویه کالای لوکس محسوب نمی‌شد.
بعدها انگلیسی‌ها در تجارت ادویه با هلندی‌ها شریک شدند. فرانسوی‌ها نقش کمی در تجارت ادویه داشتند اما پی‌یر پوپر (۱۷۸۶-۱۷۱۹) با وجود رقابت و مراقبت‌های شدید هلندی‌ها، توانست میخک، دارچین و جوز هندی را از مستعمره‌های هلندی‌ها به فرانسه ببرد و از آن زمان امکان تکثیر این گیاهان در جزایر همسایه حتی تا نقاط دورتر چون گینه امکان‌پذیر شد و این اولین نفوذ به سیاست‌های سخت و محکم هلندی‌ها بود.
در روزگاران گذشته، ادویه‌ها مصرف‌های گوناگونی داشتند، آنها نه فقط برای معطر کردن غذاها، بلکه مواد نگاه‌دارنده نیز مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند. کیفیت معطر ادویه‌ها در از بین بردن بوی نامطبوع غذاها و بدن انسان مفید بود و در ساخت نوشیدنی‌ها، داروها و حتی در مبادلات تجاری (به‌جای پول) به‌کار می‌رفتند. پروتمند و فقیر طالب ادویه‌ها بودند و به دلیل تقاضای زیاد و دشواری تهیه آنها، کالایی ارزشمند محسوب می‌شدند، که سرنوشت ملت‌های زیادی را طی چهار قرن (قرن‌های ۱۷-۱۳ میلادی) رقم زدند. امروزه، روغن‌های معطر (اسانس‌ها) که از برخی ادویه‌ها استخراج می‌شوند، برای ساخت لوازم بهداشتی و معطر استفاده بسیاری دارند. ادویه‌ها همچنین با اسانس فرار، مزه تند و بدون مواد تلخ موجب تحریک بافت مخاطی معده، غدد بزاقی و ترشحی دهان و معده شده اشتها و ذائقه خوردن را افزایش می‌دهند، به‌همین به آنها مکمل‌های غذایی یا طعم‌دهنده‌های خوراکی نیز گفته می‌شود. هنوز هم، بیشتر ادویه‌ها از مناطق گرمیسری، به‌ویژه اسیا، آفریقا، آمریکار مرکزی و جنوبی تأمین می‌شوند و بخش کوچکی از آنها نیز از مناطق سردسیر و معتدل جهانی قدیم (آسیا) به‌دست می‌آیند.
