تاریخچه گیاهان دارویی در کشورهای مختلف
مصر
در بین ملل جهان، مصریان قدیم را باید نخستین ملتی دانست که از گیاهان دارویی به‌طور غیر قابل تصوری استفاده به‌عمل می‌آوردند. در عصر همر کشور مصر، به‌عنوان منطقه‌ای غنی از گیاهان دارویی و سمی شهرت پیدا کرده بود. در این کشور از روغن کرچک به مسهل، و از پوست انار جهت دفع کرم و همچنین از فرآورده‌های دیگر تریاک، ماندراگور، بنزوئن، استراکس، رزین‌ها و غیره استفاده درمانی به‌عمل می‌آمده است. در اوراق پاپیروس که از مصریان قدیم و از قرن ۱۶ قبل از میلاد مسیح باقی مانده، مطالبی درباره گیاهان و خواص آنها یادداشت گردیده بود که توجه خاص ملت قدیم مصر را به خواص درمانی گیاهان نشان می‌دهد. در تورات نیز به بعضی گیاهان مفید اشاره شده است. باید اعتراف کرد که قوم یهود در مورد استفاده از گیاهان، سابقه کهنی داشته است و چنین استنباط می‌گردد که فیتوتراپی ملت یهود با طبابت قدیم ملت ایران و اعراب ارتباط داشته است.
بابل
طب بابل از طریق الواح کوچکی که نام داروها را به خط میخی روی آن نگاشته‌اند به‌دست ما رسیده است. قدیمی‌ترین لوح متعلق به سومری‌ها است. داروهایی که مردمان ساکن بین دجله و فرات به کار می‌گرفتند، که منشاء ریشه گیاهان داشتند. یکی از پادشاهان بابل به نام ماردو کاپالیدن دوم (۷۷۲-۷۱۰ ق.م) باغی درست کرده بود که در آن ۶۴ نوع گیاه دارویی کشت می‌شده است و در میان آنها درخت سیب و انار، همچنین خیار، کدو، سیر، پیاز، رازیانه، زعفران، آویشن، خردل، زیره سیاه، شوید، شیرین‌بیان، آنغوره و صبر نیز وجود داشته است. و از میان گیاهان مخدر می‌توان به هلبور، بنگ، مهرگیاه، شاهدانه و خشخاش اشاره کرد، که پرورش می‌دادند.و تنها جهت طبابت خاندان سلطنتی مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
هند
فلسفه هند باستان بر این باورند که یک جریان مستمر تکنوینی در طبیعت وجود دارد. انسان می تواند با بکارگیری روش‌های سحر آمیز، آن را مهار کند و این نیروهای پنهانی را به کنترل خود درآورد. در قدیمی‌ترین آثار، به این روش‌ها اشاره شده است. هدف اساسی علم پزشکی در هند قدیم طولانی کردن زندگی انسان‌ها و یکی از مهم‌ترین قسمت‌های آن شناخت مواد دارویی بوده است. این داروها اساساً ریشه گیاهی داشتند و گیاهان دارویی به‌صورت منظم و سازمان یافته طبق نسخه‌های شاه بودایی به نام آشوکا (قرن سوم قبل از میلاد) کشت می‌شدند. خاک هند تعداد بیشماری از گیاهان دارویی را در خود جای داده است. تا امروز هند مانند گنجینه‌ای از گیاهان طبی مانده است، که هنوز تعدادی از آنها در انتظار شناخته شدن به سر می‌برند. از سوی دیگر این کشور منبع ادویه‌جات و داروهای آرام‌بخش برای همه دنیا بوده است. در متون هند قدیم درباره گیاهان طبی این طور نوشته شده است: این گیاهان را باید فرد شایسته‌ای ساکن جنگل که پاک و مذهبی بوده و به‌صورت شایسته‌ای روزه گرفته باشد جمع‌آوری کند. گیاهان تازه اثر بیشتری دارند. این گیاهان باید فقط در نقاطی دور از دسترس انسان ها که خاک حاصلخیز و آب کافی داشته باشد و محل مقدس یا گورستانی در آن جا نباشد، کاشته شوند. گیاه باید ریشه دار باشد و آبیاری شود و بر حسب نیاز تحت تابش نور خورشید قرار گیرد و گاهی اوقات از نور خورشید حفاظت شود و به سمت شمال برگردارنده شود.
بسیاری از مطالعات و دانش عمومی در هندوستان بر این اشاره دارد که تعداد کمی از مردم ارتیاط نزدیکی با داروهای جدید دارند. تقریباً کمتر از ۳۰ درصد مردم با داروهای جدید در ارتباط هستند، و در کل بقیه از داروهای سنتی و گیاهان دارویی استفاده می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد در جنوب آسیا تعداد بیشماری از گیاهان دارویی وجود دارد و میلیون‌ها خانواده هنوز از گیاهان دارویی استفاده می‌کنند که منشاء اکثر این گیاهان هندوستان می‌باشد. شرکت‌های زیادی از کشورهای بیگانه (اروپایی) از این گیاهان به‌عنوان پایه دارویی استفاده می‌کنند. در این کشورها تقریباً ۷۰ درصد داروها منشاء گیاهی دارد.
چین
از قدیمی‌ترین کتاب‌های درمانی چینی‌ها، متعلق به ۲۸۰۰ سال پیش از میلاد، کتاب زرد امپراطوری به نام طب داخلی سنتی را می‌توان نام برد که در آن به بیش از ۱۰۰ گیاه و خواص آنها اشاره شده است. آثار دیگری نیز در این زمینه در چین وجود دارد که یکی از آنها کتابی شامل بیش از ۱۰۰۰ گیاه مفید و دارویی با مشخصات کلی محل رویش و طرز درمان با آنهاست. در کتاب طب سوزنی که در چین اختراع شده است و در آن کشور بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهم‌ترین قسمت طب قدیم چینی شامل داروشناسی می‌شد. نوشته‌ای به نام پن تسائوتانگ که در سال ۱۵۹۸ میلادی تکمیل و منتشر شد محتوی تعداد باور نکردنی از گیاهان دارویی، و داروهایی با ریشه حیوانی است و ثابت می‌کند که چینی‌ها بیش از هر قوم دیگری این داروها را می‌شناخته و بکار می‌برده‌اند. چینی‌ها معتققد بودند که طبیعت برای هر دردی، درمانی در خود دارد و بدین طریق در طول قرن‌ها کتابی درباره داروهای مؤثر و همچنین موادی که تا به‌حال شناخته نشده‌اند، تهیه نمودند. یکی از گیاهان که تأثیر آن کاملاً شناخته نشده است ریشه سحرآمیز جین سینگ است که به‌دلیل توجه زیاد اروپایی‌ها به این دارو، به‌عنوان درمان‌کننده همه دردها از نازایی و پیری گرفته تا سرطان مورد استفاده بوده است.
یونان
یونانیان از گیاهان جهت درمان بیماری‌ها استفاده می‌کردند، و حتی از برخی انواع گیاهان سمی نیز اطلاع داشتند. بقراط طبیب بزرگ و بنیان‌گذار طبابت یونان قدیم و همچنین طرفدارن مکتب بقراط، ارزش خاصی برای گیاهان در طبابت قائل بودند، به‌طوری‌که در این کشور نه تنها از گیاهان بومی، بلکه از دیگر گیاهان متعلق به ممالک دیگر مانند هند و مصر که به یونان وارد می‌شد، غالباً به‌صورت مشروبات طبی استفاده به‌عمل می‌آمده است. تئوفراست، دانشمند یونانی که در سال‌های ۳۸۷-۳۷۲ قبل از میلادمسیح می‌زیست، و شاگرد ارسطو فیلسوف یونانی بود، از بنیان‌گذاران فیتوتراپی، که عبارت از درمان بیماری‌ها با داروهای گیاهی است، به حساب می‌آید. در کتاب ارزنده این دانشمند گرانمایه، متجاوز از ۵۰۰ گیاه دارویی با مشخصات و اختصاصات درمانی شرح داده شده است.
رم
از کاتون که در۱۳۴ تا ۱۴۹ قبل از میلاد مسیح در رم می‌زیست، و به‌نظر او اطباء جز آدمکش‌هایی پیش نبودند، یاداشت‌ها و نسخه‌هایی باقی مانده است که در آنها ۱۲۰ گیاه پرمصرف شدنی در داروخانه‌ها شرح داده شده است. به‌همین نحو توسط دانشمندان دیگری مانند سلس که از فلاسفه رم بود در حدود ۲۵۰ نمونه گیاه، و پلین طبیعی‌دان معروف رومی، در حدود ۱۰۰ گیاه شرح داده شده است. دیوسکورید، که در قرن اول میلادی می‌زیست، طبیب و گیاه‌شناس مشهوری بوده است، که ۶۰۰ گیاه دارویی را در کتاب خود با شرح خواص درمانی آنها بیان داشته است. جالینوس که از پزشکان نامی یونان و دارای شهرت جهانی بوده است، در یادداشت‌های خود ۴۷۳ گیاه دارویی را نام برد و در مورد مشخصات این گیاهان نیز به آثار دیوسکورید استناد کرد. آثار علمی آرزشمندی از این دانشمند عالیقدر و طبیب نابغه در رشته‌های مختلف طب باقی مانده است که شهرت جهانی دارد. از این زمان به بعد فیتوتراپی که اساس آن در درمان بیماری‌ها با استفاده از گیاهان دارویی می‌باشد، رونق چندانی پیدا نکرد. به‌طوری‌که تا قرن هشتم میلادی به همان وضع قبلی با مختصر پیشرفتی باقی ماند.
ایران
ایرانیان از دیرباز و حتی پیش از دیگران در زمینه گیاهان دارویی و کاربرد درمانی آنها از دانش پیشرفتهای برخوردار بوده‌اند. نمونه بارز آن کتاب باستانی اوستاست. در وندیداد یکی از پنج کتاب تشکیل دهنده اوستا (که در مجموع دست کم ۲۵۰۰ سال پیشینه دارد)، بخش‌های پرشماری به گیاه درمانی، معرفی گیاهان دارویی و کاربرد آنها اختصاص یافته است. اما متأسفانه در لشکرکشی اسکندر مقدونی، کتابخانه مشهور اسکندریه در آتش‌سوزی عمدتاً نابود شد و بیشتر منابع و آثار و کتاب‌های جمع‌آوری شده در آن سوخت و خاکستر شد. بدین ترتیب، سوابق گیاه‌شناسی شرق کهن در دو تمدن ایران و مصر بر اثر این آتش‌سوزی‌ها، فاقد هر گونه مدرک دیرینه شناخت گیاهان دارویی و خواص آنها گردید. متأسفانه بعدها نیز بر اثر تخریب قلاع فرقه اسماعیلیه و آتش زدن کتابخانه‌های آن به‌وسیله هلاکوخان مغول، بقیه آثار مکتوب گیاهان دارویی، که توسط این فرقه جمع‌آوری شده بود، از میان رفت، تا اینکه در قرن هشتم و نهم میلادی، اطباء ایرانی رونق خاصی به طبابت ایران و جهان بخشیدند. به‌طوری‌که با پیدا شدن دانشمندان و نوابغی نظیر ابوعلی سینا و محمد زکریای رازی با انتشار کتاب‌های معروف خود (قانون و الحاوی) پیشرفتهای زیادی نصیب ملت ایران و جهانیان گردیند. این پیشرفت‌ها همچنین در قرون بعد نیز ادامه یافت. در قرن ۱۳ میلادی، ابن‌بیطار، اختصاصات متجاوز از ۱۴۰۰ گیاه را که خود شخصاً می‌شناخت را در کتابش شرح داد.
