گلرنگ، کازیره، کاجیره، کافشه
نام انگلیسی:Safflower,False saffron
نام علمی:Carthamus tinctorius L
تیره:Astraceae
شرح: گیاهی یک ساله، ایستاده، با ارتفاع ساقه ۶۰-۸۰ سانتیمتر است. ریشه آن قوی و عمیق، در نیمه بالای ساقه دارای انشعابات زیاد ، برگها کم و بیش بیضی شکل که در برخی ارقام دارای خار هستند. رگبرگ ها در قسمت زیرین برگ برجسته، گلها دو جنسی لوله ای، کوچک، به رنگ زرد و نارنجی، میوه فندقه سفید و کرم رنگ است.
قسمت های مورد استفاده: گل و بذر.
زیستگاه و گردآوری: بومی آسیا و مناطق مدیترانه بوده و در سال ۱۵۵۱ از مصر به اروپا معرفی شده است. رویشگاه اولیه گلرنگ عربستان است. تکثیر آن بوسیله بذر انجام می شود برداشت گل پس از کامل شدن گل دهی با دست انجام می شود.
ایران: جنس Carthamus در ایران ۶ گونه علفی یکساله و خاردار دارد.
ترکیبات و اثر: در گلهای گلرنگ دو ماده رنگی زرد ( سافران زرد) و قرمز( سافران قرمز یا کارتامین) وجود دارد. ماده رنگی زرد در آب و کارتامین در چربی و مواد قلیایی محلولند. در میوه گلرنگ حدود ۳۰ درصد روغن و به همین مقدار پروتئین وجود دارد.
مصرف:پیشینیه کاربرد گلهای گلرنگ بعنوان دارو چاشنی بسیار بیشتر از بکارگیری میوه های آن بعنوان دانه روغنی است. گلهای خشک گلرنگ در ترکیب انواع چای بکار می رود و دارای خواص دارویی، مسکن، محرک و ضد ورم معده است. از گلهای خشک گلرنگ بعنوان رنگ کننده مواد غذایی هم استفاده می شود. این گلها گاهی بعنوان تقلب در زعفران بکار گرفته می شوند. روغن میوه یا بذر از روغنهای گیاهی ارزشمند بوده و برای مداوای تصلب شرایین بکار می رود.
|