روبارب، ریوند چینی

نام انگلیسی:Rhubarb

نام علمی:Rheum officinale

تیره:Polygonaceae

شرح:گیاهی است با رشد زیاد که ارتفاع آن به ۲ – ۵/۲ متر می رسد و ریزومی ضخیم و متورم در داخل خاک دارد. برگهای آن بسیار بزرگ است و ظاهری پنجه ای، موجدار کامل و یا منقسم به لوبهای دندانه ای دارد. ساقه مولد گل آن که از درون برگهای انبوه خارج می شود، در انتها به مجموعه فراوانی از گل آذین های خوشه مانند ختم می شود. رنگ گلهای آن سبز مایل به زرد یا مایل به سرخ است.

قسمت های مورد استفاده: قطعات ریزوم خشک شده گیاه ( در اثر حرارت یا آفتاب )

زیستگاه و گردآوری: این گیاه در ارتفات چین و تبت و یا در هیمالیا و شمال هند می روید. تکثیر آن از طریق دانه و نیز به وسیله قطعات جوانه دار گیاه مسن انجام می گیرد. غده های زیر زمینی این گیاه را معمولا در شهریورماه گردآوری کرده و پس از تقسیم به قطعات کوچک در مجاورت هوا می خشکانند. این قطعات به اشکال نامنظم، مسطح یا کمی مقعر، استوانه ای شکل یا گرد در بازرگانی عرضه می شود و طعم آن تلخ و قابض است.

ایران: این گیاه در ایران نمی روید و ریوند چینی، نام قطعات ریزوم این گیاه در بازارهای ایران است.

ترکیبات واثر: دارای تانویدهایی از جمله کاتشین ( Catechine ) و نیز مشتقات آنتراکینون نظیر امودین ( Emodine ) است. این گیاه با مقادیر کم ( ۱۰۰ – ۳۰۰ میلیگرم )اثر مقوی تلخ، اشتها آور و محرک اعمال هضم دارد ولی مقادیر زیادتر و درمانی آن اثر ملین و مسهلی ملایم دارد.

مصرف: از تیزان این گیاه ( ۵ تا ۱۰ گرم از ریزوم گیاه را در یک لیتر آب بخیسانید ) و نیز گرد آن ( به مقدار ۱۰۰ – ۳۰۰ میلیگرم ) به عنوان مقوی و اشتهاآور و با مقادیر بیشتر ( ۵/۰ – ۵ گرم گرد ) یا تنطور آن ( ۵ – ۱۵ گرم در یک پوسیون یا شربت ) به عنوان ملین و مسهل استفاده می شود. برای این منظور درمانی مقدار مصرف آن برای کودکان ۲/۰ گرم به ازای هر سال سن است.