پامچال طبی

نام انگلیسی: Cowslip

نام علمی:Primula veris L

تیره: Primulaceae

شرح: گیاهی است پایا که ریزوم کوچک آن چند ریشه دارد. برگهای آن بیضوی ، کشیده و در سطح پایینی کرکدار است. پایه گلها سخت ، عمودی با چتری مرکب از ۱۰-۳۰ گل است. کاسه گل آن به رنگ سبز روشن و زاویه دار است. جام گلها دراز، لوله ای با پنج گلبرگ فنجانی شکل است. گلهای آن کوچکتر، زرد طلایی با دانه های نارنجی رنگ است. در فاصله ماههای فروردین تا اواخر خرداد برحسب ارتفاع محل رویش گل می دهد.

قسمت های مورد استفاده: ریزوم و ریشه های خشک شده ، جام های گل( یا تمام قسمتهای گل).

زیستگاه و گردآوری: این گونه به رنگ زرد طلایی در چمن زارها و مراتع تا ارتفاع ۲۰۰۰ متری می روید.در سراسر اروپا مشاهده می شود. در انگلستان بطور معمول می روید. گلهای آن را موقعی که ظاهرشد جمع آوری می کنند و در سایه در حرارت کمتر از ۳۵ درجه سانتیگراد می خشکانند. ریزوم را در پاییز یا بهار قبل از گل دادن گردآوری می کنند، خوب می شویند و در سایه یا آفتاب می خشکانند.

ایران:

ترکیبات و اثر: ساپونین ها به مقدار زیاد در ریزوم و بمقدار کمتر در برگها و کاسه گل این گیاه وجود دارد ولی در جام گلها یافت نمی شود. جام گل و ریزوم آن حاوی اسانس فرار است. این گیاه دارای خواص هضم کننده، پیشاب آوری خفیف و نیز مسهلی ضعیف می باشد. ریزوم آن فعالترین قسمت گیاه است ولی جام گلها فقط اثر ضعیفی دارد.

مصرف: تیزان آن ( ۱ قاشق مرباخوری ریزوم کاملا خرد شده یا ۲-۳ قاشق مرباخوری از گل یا جام گل را در آب سرد بریزید، بجوشانید و بگذارید بماند). برای از بین بردن التهاب مخاط و برونش ها مصرف می شود.